การพัฒนาคู่มือการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวดมีวัตถุประสงค์ดังนี้1ศึกษาสภาพและความต้องการในการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวด 2 เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารงานวิชาการ 3 เพื่อจัดทำคู่มือและประเมินคู่มือการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวดเก็บรวบรวมข้อมูลแบ่งออกเป็น 3 ส่วนดังนี้การประชุมกลุ่มย่อยโดยใช้แบบวิเคราะห์สภาพความต้องการในบริบทการบริหารงานจากนั้นใช้แบบสัมภาษณ์เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารงานวิชาการและใช้แบบประเมินคู่มือเพื่อหาประสิทธิภาพของคู่มือการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานผลการวิจัยพบว่าสภาพความต้องการการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวดพบจุดผ่อนได้แก่ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวดไม่มีคู่มือการปฏิบัติงานด้านบริหารงานวิชาการกูไม่มีความเข้าใจขอบข่ายงานด้านการบริหารงานวิชาการกูมีพลังงานมากทำให้ไม่ทำให้ไม่มีเวลาสอนส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนไม่บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ลบความต้องการพัฒนางานวิชาการในขอบข่ายงาน 5 ด้านประกอบด้วยงานพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ด้านการจัดการเรียนด้านการวัดผลประเมินผลและเทียบโอนผลการเรียนด้านสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษาและด้านการนิเทศการศึกษา  2 แนวทางการบริหารงานวิชาการหน้าด้านดังนี้ 1 การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาควรมีการวางแผนพัฒนาหลักสูตร  ครูไม่มีความรู้ในการวิเคราะห์หลักสูตรและให้ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา  2 การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้ครูต้องจัดทำแผนจัดการเรียนรู้มีเทคนิควิธีสอนเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแนะนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้าสู่การเรียนการสอน 3 การวัดผลประเมินผลและเทียบโอนผลการเรียนในการวัดผลจากสภาพจริงด้วยวิธีที่หลากหลายโดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลฟรีการพัฒนาสื่อนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาส่งเสริมให้  ครู พัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนอยู่เสมอจัดหาสื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัยมีความเหมาะสมตรงกับความต้องการของผู้เรียนการนิเทศการศึกษาให้มีแผนการปฏิบัติการนิเทศภายในโดยกำหนดปฏิทินการนิเทศอย่างชัดเจน ผลการหาประสิทธิภาพของคู่มือการบริหารงานวิชาการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอบ้านกรวดมีคุณภาพอยู่ในระดับวิวทั้ง 4 ด้านได้แก่ความถูกต้องความเหมาะสมความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์